Có những người ăn để sống, có người sống để ăn. Và cũng có những người, như Ý, từng chọn yêu lại chính mình bằng món ăn – một liệu pháp vừa thơm mùi vị của những món ăn, vừa ấm áp như một cái ôm. Ẩm thực không chỉ làm đầy bụng, mà còn có thể làm đầy ký ức, xoa dịu tổn thương và khơi lại cảm hứng sống.
1. Khi ăn uống là một phần của niềm vui sống
Mình mê ẩm thực vô cùng. Là kiểu người rất khó từ chối những món ăn ngon: vui cũng nghĩ tới ăn, buồn cũng nghĩ tới ăn. Người ta bảo “tứ khoái” cuộc đời có “ăn” thì mình cũng không hề nằm ở vòng ngoại lệ.
Có những giai đoạn, mình ăn như thể mỗi bữa là một cách tự thưởng cho việc mình đang hạnh phúc. Không tính calo, không cân đo. Phở gà, bún riêu, mì Ý, dimsum, lẩu nướng, bánh ngọt, món Tây món Tàu món ta… Ăn hết mình, tận hưởng hết lòng.
Không phải vì đói, mà vì mỹ vị nhân gian còn nhiều, sao phải bỏ lỡ món gì?
2. Khi hạnh phúc được cộng thêm vài cân
Cuối năm 2023, mình chạm mốc 62kg. Không khủng hoảng, không thất tình, không trầm cảm.
Chỉ đơn giản là mình vui quá, ăn nhiều, chẳng kiêng khem gì. Nhưng bước sang 2024, mình bắt đầu làm lại, vẫn bằng cách ăn. Eat clean, ăn thâm hụt calo, ăn món do chính tay mình nấu.
Không phải để trừng phạt bản thân hay ép mình vào chuẩn mực nào đó. Mà để ăn một cách có ý thức, giữ lại cảm giác yêu đời mà không kèm mặc cảm.
3. Vì sao ẩm thực có thể trở thành liệu pháp tinh thần?
Ở tầng vi tế hơn, cảm xúc liên kết mật thiết với hormone.
Serotonin – hormone tạo cảm giác an yên và ổn định tinh thần, có tới 90% được sản sinh ở ruột, chứ không phải ở não.
Chẳng phải ngẫu nhiên mà sau một bữa ăn ngon, bạn thấy tâm trạng khá hơn.
Ruột không chỉ tiêu hóa thức ăn, mà còn “tiêu hóa” cả cảm xúc, điều chỉnh trạng thái tinh thần của bạn.
Theo nghiên cứu của Harvard Health Publishing: Chế độ ăn giàu rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá và chất béo lành mạnh (như omega-3) giúp giảm nguy cơ trầm cảm và cải thiện khả năng tập trung.
4. Ăn có ý thức: Ăn để sống và yêu bản thân hơn
Mình không giảm cân vì ghét cơ thể cũ. Mình giảm vì muốn được ăn một món mình yêu mà không còn thấy tội lỗi.
Khi tự tay nấu, mình biết rõ nguyên liệu mình dùng. Khi chọn thực phẩm, mình để ý tới cả chất lượng lẫn cảm xúc của mình lúc nấu. Mình ăn chậm hơn, cảm nhận rõ hơn vị ngọt của cà rốt, mùi thơm của tỏi phi, hay độ dẻo của cơm mới.
Đó chính là mindful eating – ăn uống trong tỉnh thức, để món ăn trở thành trải nghiệm cảm xúc trọn vẹn, chứ không chỉ là thói quen sinh tồn.
5. Món ăn cũng là những mảnh ký ức có hương vị
Với mình, món ăn ngon không chỉ làm đầy bụng, mà còn làm đầy ký ức. Nó gắn với con người, địa điểm, thời gian và đôi khi cả trạng thái tinh thần. Một sáng mờ sương ở Hà Nội, tay còn trong túi áo, hít hà bát phở gà nghi ngút khói. Một buổi học muộn về, cơm tấm Hồng Sài Gòn gần trường như liều hồi sức.
Một chiều ở Ý, ăn Tiramisu và thấy mình thật có phước khi tới tận quê nhà của món tráng miệng ấy. Giữa cái lạnh Hokkaido, xếp hàng hai tiếng cho tô mì ramen hải sản, hạnh phúc muốn xỉu khi húp thìa nước dùng đầu tiên.
6. Ẩm thực trong phim ảnh là khi món ăn là phép chữa lành
Không chỉ đời thật, phim ảnh cũng cho thấy món ăn có thể là liều thuốc tinh thần: Trong Julie & Julia (2009), Julie Powell chạm lại cảm hứng sống bằng cách nấu từng món trong sách dạy nấu ăn của Julia Child. Trong Little Forest (bản Hàn 2018), Hye-won chữa lành bằng những món ăn gắn với từng mùa trong năm. Trong Eat Pray Love (2010), hành trình tự cứu rỗi của Liz bắt đầu bằng một đĩa mì Ý đầy phô mai ở Naples.
Những bộ phim ấy không chỉ đẹp về hình ảnh ẩm thực, mà còn gửi gắm một triết lý: Khi một người đủ tử tế để nấu cho mình một bữa ăn, hoặc đủ dịu dàng để thưởng thức món ngon mà không cảm thấy tội lỗi, ấy là lúc họ đang bắt đầu tự chữa lành.
Một bữa ăn với mình như một lời mời yêu thương
Nếu ai hỏi mình: “Bạn nghĩ ẩm thực có phải là liệu pháp trị liệu cảm xúc không?” Mình sẽ không trả lời ngay. Mình sẽ mời họ về nhà, nấu một bữa đơn giản nóng hổi. Ngồi xuống, rót nước, gắp cho nhau một miếng, rồi nói: “Ăn đi đã. Rồi mình nói chuyện nha.”
Xem thêm:
